چکیده
کانی های دارای روی که به عنوان کانی های شاخص برای کانی سازی سولفید فلزی پایه از کمر بند بتول پروتروزوییک در هند مرکزی عمل می کنند، اهمیت ژنتیکی بالایی دارند. کانی سولفید در بسیاری از سنگ های آتشفشانی فلسیک بوده و دارای تشابهاتی با نهشته های سولفیدی ماسیو آتشفشانی در دیگر بخش های جهان می باشند. تغییر هیدروترمال سین ولکانیک امروزه با هسته منیزیم- کلسیم داخلی زون بندی شده و بخش بیرونی با مجموعه کانی های غنی آلومینیوم و آهن همپوشانی دارند. بیشتر آن ها دارای کران ها و یا محدوده های چینه شناسی می باشند که اعماق آن ها متغیر بوده و ورقه های نیمه موازی نظیر توده های کانسنگ تشکیل شده از کانسنگ های ماسیو و نیمه ماسیو دارند.اسپینل های دارای روی، استورولیت ها، بیوتیت ها و ایلمنیت معمولا در زون های متناوب تغییر دیواره در نزدیکی کانی سازی سولفید می باشند. استورولیت تقریبا در زون تناوب Mg-Ca قرار ندارد ولی در زون Al-Fe همراه با ایلمنیت وجود دارد.بیوتیت دارای روی در ارتباط نزدیک با اسپینل در ناحیه تغییر Mg-Ca و در گذار Al-Fe می باشد. بیشتر این کانی های شاخص را می توان به صورت محصولاتی برای سولفید زدایی سولفوریت طی دگرگونی در نظر گرفت. مکانیسم هایی به جز سولفید زدایی نظیر تشکیل گانیت با تجاوز از آستانه اشباع روی طی پسروی کلریت و تشکیل استورلیت ثبت می شود. وجود میدانی این کانی ها دارای اهمیت زیادی در کشف بتول بئولت دارد زیرا رابطه مکانی قوی با منطقه غنی از سولفید دارند و به عنوان حامل های کانسنگ عمل می کنند.
مقدمه
کانی های شاخص گونه هایی از کانی هایی می باشند که به طور شیمیایی و مکانیکی به هوازدکی در صورتی که در رسوبات کلاستیک وجود داشته باشند مقاون نشان داده و یک نوع کانی زایی سنگ بستر را نشان می دهند. نهشته¬هاي تبخيري- کربناتي سازند ساچون به¬طور ناپيوسته در بالاي سنگ آهک-هاي سازند تاربور و در زير کربنات¬هاي جهرم قرار گرفته و معرف محيط¬هاي کنار قاره¬اي مزوزوئيک- سنوزوئيک، به¬ويژه در نواحي فارس داخلي است. سازند ساچون (پالئوسن- ائوسن پاييني) در ناحية مورد بررسي از سه بخش تبخيري زيرين، سنگ آهک‌هاى بيوکلاستي مياني و تبخيري بالايي تشکيل شده است. واحدهاي زيرين و بالايي حاوي ميان لايه¬هاي نازک دولوميتي و سنگ آهک¬هاي به¬شدت دولوميتي شده است. قدیمی ترین واحدهای سنگی در ورقه ششتمد متعلق به کرتاسه زیرین (نئوکومین) بوده و شامل سه واحد پیوسته هم شیب مارنی، ولکانیکی- رسوبی و آهکی می باشد. سنگهای کرتاسه میانی، شامل سنگهای اولترامافیک و مافیک با رخنمون کوچکی در منطقه مشاهده می شود. در کرتاسه فوقانی واحد های سنگی دارای رخنمون و ضخامت قابل توجهی بوده که یک سکانس ولکانیکی- رسوبی (آندزیت، داسیت، توف، رسوبات دریایی عمیق، آهک و مارن) را تشکیل می دهد. در طی جایگزینی ماگمای اسیدی ساب ولکانیک دیوریتی- گرانودیوریتی میوسن به داخل سنگهای آتشفشانی ائوسن (عمدتاً آندزیتی) منجر به تشکیل آخرین فعالیت ماگمایی در امتداد زون گسله به صورت یک نوار باریکی ( Km3/0×7) با روند شمال غرب- جنوب شرق هند شده که در نتیجه واکنش بین سیالات حاصل از توده نفوذی با سنگهای میزبان آتشفشانی منجر به دگرسانی و کانی زایی کائولن در شرایط اپی ترمال گردیده است. معدن کائولن کمر بند بتول در جنوب این زون کانه زایی شده و در 30 کیلومتری جنوب غرب هند، مشرف به روستای هلاک آباد واقع می باشد. از لحاظ محیط تکتونیکی این زون مربوط به فرورانش حاشیه قاره با طبیعت ماگمایی کالک آلکالن می باشد [5]بر اساس بازدید های صحرایی و مطالعات پتروگرافی، کانسار کمر بند بتول دارای زون بندی بارزی از نظر دگرسانی است؛ به طوری که دگرسانی آرژیلیک پیشرفته در مرکز توسط انواع دگرسانیهای آرژیلیک متوسط، ضعیف و پروپیلیتیک احاطه شده است.
روش مطالعه:
در این تحقیق محدوده های شمال، شرق و جنوب معدن کمر بند بتول مورد مطالعه قرار گرفته اند؛ به گونه ای که بیش از 40 نمونه سنگی و 10 نمونه معدنی بر اساس تغییرات برداشت شده است. در ادامه پس از مشابه یابی و جداسازی نمونه های سنگی در آزمایشگاه، از آنها مقاطع نازک سنگی جهت مطالعات میکروسکپی تهیه گردیده و از نمونه معدنی نیز پودر تهیه شده و در آزمایشگاه مرکز تحقیقات پشرفته دهلی آنالیز XRD صورت گرفته است